Wereldwijd beurssentiment en indexstanden

Aan het eind van de week overheerst een voorzichtig, licht negatief sentiment op de beurzen. In de Verenigde Staten neemt de verkoopdruk in technologie en AI opnieuw toe. Beleggers halen geld weg uit dure groeiaandelen en schuiven richting defensievere namen. De Dow Jones Industrial Average sluit op 46.987,09 punten (−0,4%). De S&P 500 weet met 6.728,80 punten nog net een plusje te vasthouden (+0,1%), vooral dankzij defensieve sectoren. De Nasdaq Composite zakt verder weg naar 23.004,54 punten (−0,2%) en plakt er weer een zwakke sessie aan vast.

In Europa is de stemming nog wat somberder dan op Wall Street. De Stoxx600 sluit op 564,79 punten (−0,6%) en noteert daarmee de zwakste week sinds augustus. De DAX40 in Frankfurt komt uit op 23.569,96 punten (−0,7%), de FTSE100 in Londen eindigt op 9.682,57 punten (−0,6%). In Amsterdam doet de AEX het duidelijk slechter dan de grote buren en sluit op 950,77 punten (−1,1%). Vooral cyclische aandelen en technologie drukken de index omlaag, waardoor de Nederlandse markt achterblijft bij de rest van Europa.

In Azië overheerst eveneens risicomijding. De Nikkei 225 sluit op 50.276,37 punten (−1,2%), onder druk van chip- en exportbedrijven die last hebben van zorgen over de wereldwijde vraag. De MSCI Asia-Pacific ex-Japan zakt naar ongeveer 225,62 punten (−0,8%). In Hongkong sluit de Hang Seng Index op 26.241,83 punten (−0,9%), met opnieuw Chinese internet- en vastgoedaandelen als de hoofdverliezers.

Twee krachten bepalen hier vooral de richting. Aan de ene kant groeit de twijfel over de extreem hoge waarderingen in AI- en techbedrijven. Na weken van stevige koerswinsten komen downgrades en voorzichtigere outlooks nu hard aan, vooral bij Amerikaanse en Aziatische halfgeleiders en software. Aan de andere kant nemen de zorgen over de Amerikaanse economie toe door de lange government shutdown en het ontbreken van officiële macrodata. De Federal Reserve laat de mogelijkheid van extra renteverlagingen open, maar geeft tegelijk een gemengd signaal. Dat maakt de vooruitzichten onduidelijk en duwt geld richting defensieve sectoren en stabielere kasstromen.

Macro-economie, geopolitiek en wereldbeeld

Macro-economisch draait veel om inflatie, groei en simpelweg het gebrek aan betrouwbare cijfers. In de eurozone laat de nieuwste flashraming voor oktober een inflatie van 2,1% jaar-op-jaar zien. Dat is weer een stap richting de doelstelling van de ECB. De inflatie oogt daar steeds normaler, al blijft de kerninflatie hardnekkig en staat de loongroei volop in de gaten. Mondiaal gezien blijft de gemiddelde inflatie in de OESO in september hangen rond 4,2%. Niet elke economie koelt dus in hetzelfde tempo af.

Uit Azië komen signalen van afzwakkende groei. In China groeit de dienstensector in oktober nog wel, maar minder hard dan eerder dit jaar en met dalende exportorders. Dat voedt de angst dat zwakke wereldhandel en handelsspanningen zwaarder beginnen te wegen. In Japan blijven de reële lonen achter bij de inflatie en blijft de binnenlandse consumptie kwetsbaar, ondanks jarenlange steunmaatregelen. De economie daar blijft dus broos en sterk afhankelijk van uiterst voorzichtig beleid.

Geopolitiek blijft de druk hoog. De oorlog in Oekraïne en de voortdurende sancties tegen Rusland verstoren energiestromen en handel. Nieuwe Amerikaanse maatregelen tegen Russische oliebedrijven zorgen voor grotere kortingen op Russische ruwe olie in Azië, nu raffinaderijen in India en China bestellingen terugschroeven. In het Midden-Oosten houden spanningen rond belangrijke zeeroutes en regionale conflicten de risicopremies voor energie- en defensiebedrijven verhoogd.

Ook de toon uit de hoek van wereldleiders en centrale bankiers helpt niet echt om rust te brengen. Jerome Powell herhaalt dat een renteverlaging in december “far from guaranteed” is, ondanks de recente stap naar een bandbreedte van 3,75–4,0%. Binnen de Fed lopen de meningen zichtbaar uiteen: de ene vleugel wil meer steun voor de arbeidsmarkt, de andere blijft bang dat inflatie weer aantrekt. In Frankfurt stelt ECB-bestuurder Frank Elderson dat een deel van de neerwaartse groeirisico’s in de eurozone is verdwenen, maar dat een stabiele rente op 2% voorlopig het verstandigste lijkt. In Japan zegt premier Sanae Takaichi dat van echt stevige, loon-gedreven inflatie nog geen sprake is, wat de Bank of Japan dwingt tot kleine, voorzichtige stappen.

In zo’n omgeving van monetaire twijfel, geopolitieke spanningen en matige groei krijgt elk nieuw cijfer en elk bedrijfspresbericht extra gewicht in het sentiment.

Bedrijfsresultaten en opvallende koersbewegingen

Op individueel aandelenniveau is het een bijzonder beweeglijke dag, vooral in de VS waar het resultatenseizoen nog doorloopt.

In de softwarehoek steelt JFrog de show. Het bedrijf komt met een sterk derde kwartaal: de omzet stijgt met 26% naar 136,9 miljoen dollar, ruim boven de analistenverwachting van rond 128,3 miljoen. Ook de winst per aandeel valt hoger uit dan voorzien, doordat de cloud-activiteiten beter renderen. JFrog meldt een versnelde adoptie van het eigen DevOps- en securityplatform; dat zien beleggers als een signaal dat de vraag structureel is. De koers schiet intraday meer dan 24% omhoog, goed voor een plek bij de grootste stijgers op de Nasdaq.

In de wereld van consumenten en abonnementen valt Peloton op. De maker van fitnessapparatuur en digitale workouts draait een kwartaalomzet van 550,8 miljoen dollar, net boven de verwachting, en keert terug naar een kleine nettowinst. Onder CEO Peter Stern profiteert Peloton van harde kostenbesparingen, hogere prijzen en een vernieuwd aanbod waarin AI-functies in trainingen en aanbevelingen zijn verwerkt. De omzet ligt nog iets onder het niveau van een jaar eerder, maar de winstgevendheid knapt duidelijk op. Dat wordt beloond: het aandeel stijgt zo’n 8 tot 10% en springt eruit in een verder zwakke consumentensector.

Bij de betaal- en fintechbedrijven is Block het tegenovergestelde verhaal. Het concern achter Square en Cash App, geleid door Jack Dorsey, meldt over het derde kwartaal een omzet van 6,11 miljard dollar. Dat is slechts licht hoger dan vorig jaar en onder de analistenramingen. De winstontwikkeling loopt achter op de groei in het transactievolume van Square en ook de Bitcoin-omzet van 1,97 miljard dollar blijft onder de verwachtingen. De markt twijfelt openlijk of de balans tussen groei, kosten en cryptoblootstelling wel gezond is. Het gevolg: de koers daalt met ongeveer 11 tot 12% ten opzichte van donderdag.

In de reissector is Expedia de uitgesproken winnaar. De online reisgigant presenteert een recordkwartaal, met stijgende boekingen, stevige marges en een sterke bijdrage van de B2B-tak. AI-gestuurde personalisatie op het platform zorgt voor meer conversie en hogere omzet per klant. De aangepaste winst per aandeel komt uit op 7,57 dollar, ruim boven de verwachtingen. De omzet ligt duidelijk hoger dan vorig jaar én boven het voorgaande kwartaal. Bovendien verhoogt Expedia de groeiverwachting voor 2025 naar 6–7% omzetgroei. De markt is in een koopstemming: de koers springt met circa 15 tot 18% omhoog en maakt Expedia een van de uitblinkers van de dag.

Daaromheen spelen sectortrends een grote rol. In de AI- en chiphoek verdampt in één week honderden miljarden dollars aan beurswaarde bij zwaargewichten als Nvidia en Broadcom. Steeds meer beleggers vragen zich af of de huidige groei in datacenters en AI-infrastructuur wel lang in dit tempo vol te houden is, gezien de enorme investeringen. Op deze dag verliest Nvidia zo’n 4,3% en Broadcom rond 5%.

Daarnaast kondigen bedrijven in uiteenlopende sectoren nieuwe reorganisaties en ontslagrondes aan. AI en automatisering worden daarbij nadrukkelijk genoemd als manieren om structurele kosten omlaag te brengen. De productiviteitswinst komt zo vooral bij de bedrijven zelf terecht, terwijl de arbeidsmarkt de schok moet opvangen.

Een andere opvallende lijn is de kracht van een groep software- en cloudbedrijven die juist profiteren van de vraag naar efficiëntere IT-, security- en beheeroplossingen. Organisaties willen hun softwareketens en AI-modellen beter controleren en optimaliseren. Naast JFrog zien meerdere gespecialiseerde spelers de vraag aantrekken. Het contrast is scherp: bedrijven met een geloofwaardig AI-verhaal én tastbare winst en kasstroom krijgen de handen op elkaar, pure groeiverhalen zonder stevig fundament worden teruggefloten.

Inflatie- en rentebeeld

Nieuwe inflatiecijfers staan vandaag niet op de agenda, maar de markt kijkt nog steeds naar de reeks van eerder deze week. In de eurozone bevestigt de flash voor oktober een inflatie van 2,1%, precies volgens verwachting en een tikje lager dan in de maand ervoor. In Nederland ligt de inflatie in september rond 3,3%, vooral door duurdere voeding en brandstof. Binnen de OESO blijft de gemiddelde inflatie in september stabiel op 4,2%. De conclusie: de piek ligt duidelijk achter ons, maar helemaal uitgedoofd is de inflatie nog niet.

Aan de renteskant is het vooral het Fed-besluit van 29 oktober dat blijft nawerken. De beleidsrente ligt sindsdien op 3,75–4,0%, na opnieuw een verlaging met 25 basispunten. Powell onderstreept dat een extra stap in december allerminst zeker is. In het beleidscomité lopen de opvattingen uiteen: Stephen Miran rekent publiekelijk op nog een verlaging, terwijl Beth Hammack juist waarschuwt voor hardnekkige inflatie en pleit voor een pauze. Die verdeeldheid maakt dat renteverwachtingen van dag tot dag verschuiven.

In de eurozone houdt de ECB de depositorente op 2% en schetsen bestuurders een beeld van gematigde groei met inflatie rond het streefniveau. De impliciete boodschap: er komt misschien weer verruiming, maar niet op korte termijn en zeker niet in grote stappen. Daarmee verschuift de aandacht van “wat doen de centrale banken?” geleidelijk naar “wat laten de bedrijven zien?”.

Olie, valuta, goud en zilver

De oliemarkt laat een klein herstel zien, al blijft de week als geheel zwak. Brent crude sluit rond 63,7 dollar per vat, zo’n 0,1% hoger dan donderdag. WTI-olie voor levering in december eindigt op ongeveer 59,8 dollar per vat (+0,7%). Ondanks die kleine plus is er sprake van de tweede negatieve week op rij. Zorgen over overaanbod, een forse stijging van de Amerikaanse olievoorraden en signalen van zwakkere vraag in Europa en China drukken de prijzen. Tegelijk leiden sancties op Russische olie en lagere aankopen door raffinaderijen in India en China ertoe dat Rusland met stevige kortingen moet werken. Dat houdt de markt onrustig, maar voorkomt vooralsnog een scherpe prijsstijging.

Op de valutamarkt wint de euro licht terrein tegenover de dollar. De koers noteert aan het eind van de dag rond 1,156 dollar, een plus van ongeveer 0,2% ten opzichte van de vorige sessie. Beleggers zetten de dollar wat lager door tegenvallende Amerikaanse indicatoren en politieke onzekerheid door de shutdown. Toch blijft de beweging beperkt; de euro beweegt al een tijdje in een relatief smalle band rond 1,15–1,16.

Edelmetalen profiteren opnieuw van de hang naar veiligheid. De spotprijs van goud stijgt naar circa 4.005 dollar per troy ounce, een dagwinst van 0,7%. Zilver doet het nog beter en noteert rond 48,7 dollar per ounce (+1,5%). Een wat zwakkere dollar, de reële kans op nog een renteverlaging in de VS en de economische mist door de shutdown maken goud en zilver aantrekkelijk als buffer. Voor beleggers die twijfelen tussen dure aandelen en obligaties met nog altijd beperkte reële rente blijven edelmetalen een logische derde weg.

Bitcoin en de cryptomarkt

Op de cryptomarkt herstelt bitcoin voorzichtig. De grootste digitale munt sluit de dag rond 103.000 dollar, ongeveer 2,0% hoger dan donderdag. Daarmee wordt een klein deel goedgemaakt van de correctie van de afgelopen weken, waarin de koers vanaf de piek in oktober ruim 20% terugviel. De zone rond 100.000 dollar blijkt opnieuw een stevig psychologisch steunniveau; daar stappen kopers zichtbaar in.

De logica achter de beweging is inmiddels vertrouwd. Zolang niet duidelijk is of de Fed in december opnieuw verlaagt en de lange rente relatief hoog blijft, oogt een niet-rentedragend actief als bitcoin minder aantrekkelijk. Tegelijk loopt de munt meer dan ooit mee met het algemene risicosentiment. Halen beleggers adem op de aandelenmarkt en nemen ze weer iets meer risico, dan trekt bitcoin vaak mee op. De resultaten van Block, dat een substantieel deel van de omzet uit bitcoin-activiteiten haalt, laten goed zien hoe verweven crypto inmiddels is geraakt met delen van de reguliere beurs.

Korte slotconclusie, weekbeeld en VIX

Over de hele week is het beeld helder: de markt staat in een duidelijke “risk-off”-stand. De Nasdaq levert ongeveer 3% in, de S&P 500 ruim 1% en ook de Dow sluit de week in het rood. In Europa noteert de Stoxx600 de zwakste week sinds augustus, vooral door druk op technologie en toenemende macro-onzekerheid. De VIX eindigt rond 19,1 punten, iets lager dan gisteren maar beduidend hoger dan een week geleden. Er is dus meer spanning, maar nog geen paniek.

Samengevat draait het beursklimaat deze vrijdag om drie lijnen: een flinke correctie in hoog gewaardeerde AI- en technamen, voortdurende onzekerheid over de Amerikaanse economie en het rentepad, en een opvallende groep bedrijven – zoals Expedia, Peloton en JFrog – die met stevige cijfers laten zien dat winstgroei nog altijd wordt beloond. Het weekbeeld blijft negatief en de markt schuift duidelijk op richting voorzichtigheid en een scherpere focus op kwaliteit.