Van elektronica naar zorg

De echte draai weg van consumentenelektronica begon al ruim tien jaar geleden, maar werd pas compleet toen Philips in 2021 zijn huishoudelijke apparaten verkocht. Daarvoor werden al de activiteiten rond televisies, audio en video afgestoten. De winstgevendheid van die oude tak was grillig, met doelmarges rond 4 tot 5 procent met soms positieve uitschieters.
De nieuwe businesses in medische technologie hebben gemiddeld hogere marges en minder prijserosie.

Toch werd die strategische winst deels overschaduwd door problemen die niets met die transformatie te maken hadden. De Sleep & Respiratory Care-divisie, ooit een sterke pijler binnen Connected Care, werd het middelpunt van een grote terugroepactie en juridische procedures. Hierdoor werd een reeks uitzonderlijke lasten geboekt die de winstgevendheid tijdelijk volledig wegdrukten.

De financiële druk

De bijzondere lasten van de afgelopen tien jaar laten zien hoe zwaar de recente jaren zijn geweest. De volgende tabel maakt dat zichtbaar.

Philips – Indicatie bijzondere lasten per jaar (2015–2024)
Bedragen in miljoenen euro, afgerond.

Door deze zware posten werd de onderliggende winst vaak volledig opgeslokt. Normaal waren bijzondere lasten goed voor ongeveer 10% tot 30% van de onderliggende EBITA. In de crisisjaren 2021 tot 2023 liepen ze op tot meer dan 100% waardoor de IFRS-winsten in het rood doken.

Dat Philips dit heeft kunnen betalen komt door de kasstromen van de gezonde onderdelen, aangevuld met een lichte stijging van de schuldpositie en de ruimte die eerdere desinvesteringen boden. De enorme goodwill-afboeking van ongeveer €1.330 mln in 2022 stond volledig los van overnames als Volcano, Spectranetics, BioTelemetry of Capsule. De grote problemen kwamen uit het Respironics-dossier en niet uit de strategische aankopen.

De nieuwe onderneming

Philips werkt inmiddels met drie duidelijke divisies, elk met een eigen rol in het herstel. De cijfers van 2024 geven een beeld van waar het bedrijf vandaag staat.

Philips – kerncijfers per divisie (2024)

Diagnosis & Treatment vormt de kern van de strategie. De groei is momenteel voorzichtig maar de marges zijn gezond. Connected Care herstelt zichtbaar maar draagt nog de nasleep van de terugroepactie mee. Personal Health heeft de hoogste marges van het bedrijf en levert een stabiele kasstroom ondanks een wat wisselende vraag in onder meer China.

Nieuwe aandeelhouders en nieuw leiderschap

De veranderde koers wordt ondersteund door nieuwe namen op de aandeelhouderslijst. Exor stapte in 2023 in met ongeveer 15 procent en verhoogde later naar bijna 19 procent. Artisan Partners bouwde rond 2024 een belang op tot ongeveer 10 procent. Philips zelf kreeg in oktober 2022 een nieuwe CEO toen Roy Jakobs de leiding overnam. Zijn voorganger Frans van Houten stond ongeveer 11,5 jaar aan het roer. De komst van Jakobs viel samen met de zwaarste fase van de recall en markeert tegelijk de start van de herstelfase.

Op weg naar 2026

Philips heeft voor de middellange termijn doelen geformuleerd die richting geven aan 2025 en 2026. De onderneming mikt op een jaarlijkse vergelijkbare groei van ongeveer 4 tot 5 procent, een adjusted EBITA-marge in het bereik van 15 tot 17 procent en een vrije kasstroom van meer dan €2 mld per jaar, maar niet inbegrepen grote juridische outflows.

De zware voorzieningen uit het verleden zijn in grote lijnen genomen. Wat resteert zijn structurele herstructureringslasten, de uitvoering van de consent decree en een beperkt aantal openstaande juridische kwesties. Dat betekent dat de allergrootste klappen achter de rug zijn maar dat de weg naar volledig herstel nog steeds aandacht vraagt.

Het perspectief

De vraag of Philips weer op de goede weg is hangt af van dat herstel. Operationeel is de onderneming duidelijk sterker geworden en de marges in de belangrijkste divisies verbeteren. De transformatie naar een puur health-techbedrijf is voltooid en de strategische richting lijkt breed gedragen.

Toch blijft het vertrouwen van beleggers een kwetsbaar punt. De komende jaren zijn beslissend omdat het bedrijf moet laten zien dat de kwaliteitsproblemen echt achter zich liggen en dat de doelstellingen richting 2026 haalbaar zijn. Als dat lukt kan Philips langzaam uit de schaduw van de crisis stappen en weer worden beoordeeld op de prestaties van zijn kernactiviteiten in plaats van op de erfenis van het verleden.