Na een wekenlange rally in vooral technologie- en AI-aandelen slaat de stemming op de wereldwijde beurzen vandaag om naar uitgesproken voorzichtig. In de Verenigde Staten sluit de Dow Jones Industrial Average op 47.085,24 punten (-0,5%), de S&P 500 op 6.771,55 punten (-1,2%) en de Nasdaq op 23.348,64 punten (-2,0%).

De druk ligt duidelijk bij de grote groeiaandelen die de markt dit jaar omhoog trekken. Winstnemingen en zorgen over “overstretched” waarderingen in AI leiden tot een brede correctie in de techhoek.

In Europa is het beeld ook overwegend negatief. De brede Stoxx Europe 600 eindigt op 570,58 punten (-0,3%). In Frankfurt zakt de DAX 40 naar 23.949,11 punten (-0,8%), terwijl de AEX in Amsterdam beperkt terugvalt naar 969,20 punten (-0,2%). Londen vormt een uitzondering, de FTSE 100 weet juist iets te herstellen en sluit op 9.714,96 punten (+0,1%), geholpen door defensieve aandelen en de steun van een zwakkere pond.

De Nikkei 225 in Tokio sluit stevig lager op 51.497,20 punten (-1,7%), door winstnemingen in chip- en technologiewaarden. De MSCI Asia-Pacific ex Japan-index komt uit rond 720,95 punten (-1,2%), waarmee de regio twee zwakke sessies op rij noteert. In Hongkong levert de Hang Seng-index in en sluit op 25.952,4 punten (-0,8%), onder druk van technologie- en vastgoedwaarden.

Macro-economie, geopolitiek en wereldbeeld

In de Verenigde Staten speelt naast inflatie ook politiek een rol. Door een aanhoudende begrotingsimpasse is er sprake van een gedeeltelijke shutdown van de federale overheid, waardoor het statistiekbureau geen nieuwe inflatiecijfers voor oktober kan publiceren. Dat is problematisch voor marktpartijen die afhankelijk zijn van officiële CPI-reeksen, bijvoorbeeld in de markt voor inflatie-gelinkte obligaties. Het ministerie van Financiën bereidt zelfs een noodoplossing voor, waarbij tijdelijk met een fallback-index wordt gewerkt. De afwezigheid van verse inflatiedata verhoogt de onzekerheid over het rentepad van de Fed en draagt indirect bij aan de hogere volatiliteit.

Jerome Powell blijft herhalen dat de Federal Reserve “data-afhankelijk” blijft na de recente renteverlagingen, waarbij de centrale bank voorzichtig balanceert tussen het risico van een te harde rem op de economie en het gevaar van opnieuw oplopende inflatie. Deze gematigde toon biedt op lange termijn steun, maar zorgt op korte termijn eerder voor twijfels dan voor richting.

Voor de eurozone ligt de raming voor de inflatie in oktober op 2,1% jaar op jaar, iets lager dan de 2,2% in september. In Nederland komt de voorlopige inflatie uit rond 3,1%, wat hoger is dan het eurogemiddelde en vooral wordt gedreven door diensten en belastingen. Energie speelt juist een minder opwaartse rol. In combinatie met matige groei zie je een beeld van een eurozone die wel richting prijsstabiliteit beweegt, maar in reële termen nauwelijks groeit.

In het Verenigd Koninkrijk wordt gespeculeerd dat de Bank of England een pauze in de renteverlagingen kan inlassen als de lonen te hard blijven stijgen.

In China blijft het inflatiebeeld juist opvallend zwak. De meest recente cijfers laten een consumentenprijsinflatie van ongeveer -0,3% jaar op jaar zien, met tegelijk dalende producentenprijzen. Dat wijst op blijvende vraaguitdagingen en overcapaciteit in delen van de industrie. Verder monetaire verruiming staat op de radar om de deflatie te bestrijden. Deze deflatoire tendensen drukken o.a. op het sentiment rondom grondstoffen, industrie-aandelen en op export afhankelijke Europese concerns.

Het conflict in Oekraïne sleept zich voort, met nieuwe berichten over intensievere gevechten en aanhoudende druk op Europese defensiebudgetten. In het Midden-Oosten blijven spanningen rond Israël, Gaza en de scheepvaart in de Rode Zee een latente risicofactor voor de oliemarkt en de logistieke ketens.

Tegelijk lopen de fricties tussen de Verenigde Staten en China door, onder meer via handelsmaatregelen, technologieregels en discussies over exportcontroles voor geavanceerde chips.

ECB-president Christine Lagarde benadrukt dat de inflatie in de eurozone richting de doelstelling beweegt, maar waarschuwt in toespraken dat de overgang naar de euro in landen als Bulgarije tijdelijk hogere inflatie kan aanwakkeren en dat loondruk in diensten de inflatie hardnekkig kan houden.

In het bredere wereldbeeld spelen daarnaast klimaatrampen en gezondheidsrisico’s op de achtergrond mee. Zware stormen en overstromingen in verschillende regio’s leggen de kwetsbaarheid van infrastructuur bloot, wat verzekeraars en herverzekeraars op de beurs onder druk zet.

Tegelijk blijven internationale organisaties erop wijzen dat nieuwe virusvarianten en lokale uitbraken weliswaar onder controle lijken, maar dat een pandemische schok, zoals ten tijde van COVID-19, nooit volledig is uit te sluiten. De markt prijst dat soort achtergrond-risico’s niet dagelijks in, maar in periodes van verhoogde volatiliteit weegt het wel mee.

Bedrijfscijfers en grote koersbewegingen

Advanced Micro Devices (AMD) presenteert recordcijfers over het derde kwartaal van 2025. De omzet stijgt naar ongeveer 9,2 miljard dollar, een groei van 36% ten opzichte van een jaar eerder. De nettowinst loopt op tot circa 1,2 miljard dollar, grofweg de helft hoger dan vorig jaar, zodat de winst per aandeel rond 0,75 dollar uitkomt, tegenover 0,47 dollar een jaar geleden. De groei komt met name uit datacenter-chips en pc-processoren. De vraag naar EPYC-servers en Ryzen-chips blijft sterk. Ook de AI-accelerators uit de Instinct-lijn spelen een steeds grotere rol. Ondanks deze sterke cijfers reageert de beurskoers teleurstellend en zakt AMD ongeveer 3,7%. Beleggers hadden kennelijk nog betere vooruitzichten ingeprijsd en maken zich zorgen over de hoge waardering na de eerdere rally.

Palantir Technologies rapporteert eveneens een uitzonderlijk sterk kwartaal. De omzet komt uit rond 1,18 miljard dollar, een stijging van 63% jaar op jaar. De aangepaste winst per aandeel ligt rond 0,21 dollar en het bedrijf verhoogt zijn omzetverwachting voor heel 2025 tot ongeveer 4,4 miljard dollar. Met name de Amerikaanse commerciële activiteiten groeien explosief, met een meer dan verdubbelde omzet, gedreven door vraag naar de AI-platformen van het bedrijf. CEO Alex Karp spreekt openlijk over “otherworldly growth” en gebruikt de sterke cijfers om short-sellers, onder wie Michael Burry, fel te bekritiseren. Toch daalt het aandeel op Wall Street met ongeveer 9,0% ten opzichte van de vorige slotstand. De markt lijkt vooral te schrikken van de hoge waardering na de enorme koersstijging eerder dit jaar en vreest dat zelfs zulke groeicijfers moeilijk vol te houden zijn.

In de energiesector komt BP met resultaten die beter zijn dan analisten hadden voorzien. De onderliggende replacement cost-winst over het derde kwartaal bedraagt ongeveer 2,2 miljard dollar, tegen een consensus van rond 2,0 miljard dollar. Hogere raffinagemarges en een sterke gasbusiness compenseren deels de lagere olieprijs. Desondanks ligt de winst nog onder het niveau van een jaar eerder, toen de prijzen en marges uitzonderlijk hoog waren. BP houdt de aandeleninkoop stabiel op circa 750 miljoen dollar per kwartaal en meldt een operationele kasstroom van zo’n 7,8 miljard dollar. Het aandeel reageert lauw en verliest ongeveer 0,5% op de beurs, omdat beleggers vooral kijken naar de gematigde vooruitblik en het uitblijven van nieuws over de verkoop van de Castrol-divisie.

In Europa trekken ook enkele andere bedrijven de aandacht. Associated British Foods, eigenaar van onder andere Primark, ziet de winst met ongeveer 13% dalen en overweegt een mogelijke opsplitsing tussen de retail- en voedingsmiddelenactiviteiten. Het aandeel levert fors in na deze aankondiging, omdat beleggers twijfelen of een splitsing voldoende waarde ontsluit tegenover de cyclische risico’s.

Aan de positieve kant springt Diversified Energy eruit met een koersstijging van bijna 10% na een forse verhoging van de winstverwachting.

Wereldwijd vallen verder een aantal grote koersbewegingen op. SoftBank in Japan zakt rond 10% onder druk van het afbouwen van posities in hoog gewaardeerde tech-participaties.

In Zuid-Korea noteren verschillende chip- en internetbedrijven dalingen van 4% of meer, wat de MSCI-indices in Azië extra onder druk zet. Aan de andere kant blijven klassieke defensieve namen in consumentengoederen en gezondheidszorg relatief stabiel, wat het beeld van een draai richting veiligheid bevestigt.

Valuta’s en grondstoffen: olie, edelmetalen en euro/dollar

De prijs van een vat Amerikaanse WTI-olie noteert rond 60,5 dollar, ongeveer 0,1% lager dan op de vorige handelsdag. Brent-olie beweegt in de buurt van 64,4 dollar per vat en is daarmee per saldo vrijwel onveranderd

De euro verzwakt licht tegenover de dollar. Het belangrijkste valutapaar EUR/USD beweegt rond 1,149, een daling van ongeveer 0,2% ten opzichte van de vorige dag. De sterkere dollar profiteert van de wereldwijde “risk-off”-stemming. In onzekere tijden verschuift kapitaal nog steeds richting Amerikaanse staatsobligaties en de dollar als veilige haven. Tegelijk drukken de matige groeicijfers en de lagere inflatievooruitzichten in de eurozone op de euro, zeker nu de ECB duidelijk minder ver wil gaan in toekomstige renteverlagingen dan markten eerder hoopten.

Goud en zilver laten een gemengd beeld zien. De goudprijs noteert rond 3.930 dollar per troy ounce en ligt daarmee grofweg 0,1% lager. Zilver beweegt rond 47,5 dollar per ounce en blijft per saldo nagenoeg vlak. Beleggers gebruiken edelmetalen duidelijk als hedge tegen risico’s, maar kiezen niet massaal voor een vlucht in goud. De correctie in aandelen voelt vooralsnog meer als gezonde winstneming.

Bitcoin en de cryptomarkt

Op de cryptomarkt draait het opnieuw om bitcoin. De grootste cryptomunt noteert rond 101.900 dollar en verliest daarmee ongeveer 3,7% ten opzichte van de vorige handelsdag. Eerder in de week zakt bitcoin kortstondig onder de psychologische grens van 100.000 dollar, waarna kopers weer instappen. De huidige terugval past in hetzelfde patroon als op de aandelenmarkt. Beleggers nemen winst in de meest risicovolle en hard gestegen activa.

Verder zorgen discussies over strengere regulering en de rol van stablecoins en ETF-producten voor onzekerheid bij institutionele partijen.

Slotconclusie: correctie na een uitbundige rally

Over de afgelopen week blijft het beeld echter minder somber dan de laatste sessie suggereert. De grote indices staan na een sterke start van de week nog altijd licht hoger of slechts beperkt lager ten opzichte van zeven dagen geleden, omdat de rally voorafgaand aan deze correctie fors was.

De VIX-index, de bekende angstgraadmeter van Wall Street, loopt wel duidelijk op richting de 20 punten en bereikt daarmee het hoogste niveau sinds het voorjaar. Dat onderstreept dat de markt de fase van zorgeloze stijging achter zich laat. En een selectiever regime kiest, waarin winstgroei, waardering en balanskwaliteit opnieuw zwaarder wegen dan alleen het verhaal over AI en goedkope liquiditeit.