Dit is het beursnieuws van maandag 1 december 2025. De eerste handelsdag van december begint onrustig. Beleggers draaien na een sterke novembermaand duidelijk terug naar een voorzichtige modus, vooral door angst voor hogere rentes in Japan en stijgende obligatierentes wereldwijd. In de Verenigde Staten sluit de Dow Jones op 47.289 punten (-0,9%), de S&P 500 op 6.812 (-0,5%) en de Nasdaq op 23.276 (-0,4%). Gedurende de sessie staan de indices vrijwel de hele dag in het rood. Elke poging tot herstel loopt vast wanneer de lange Amerikaanse rentes verder oplopen en de focus verschuift naar zwakkere industriële cijfers en de komende Fed-vergadering.

In Europa is het sentiment niet beter. De Stoxx 600 eindigt rond 575 punten (-0,2%), na een maand waarin de index juist langzaam is opgekrabbeld. In Frankfurt drukt een forse daling van namen als Airbus de DAX met circa 0,7% omlaag, terwijl in Londen de FTSE 100 licht inlevert, rond -0,2%.

De AEX in Amsterdam vormt een positieve uitzondering, de index klimt naar ongeveer 947 punten, een winst van om en nabij 0,5%, geholpen door een stevige stijging van zwaargewicht ASML.

In Azië is het beeld gemengd, maar springt Japan eruit. De Nikkei zakt 2,0% en sluit net onder 49.500 punten. Door de scherpe stijging van Japanse obligatierentes en een sterkere yen dumpen beleggers vooral exporteurs en rentegevoelige sectoren. Hongkong en het vasteland van China doen het juist beter, de Hang Seng sluit in de plus, rond de 18.900 punten met een stijging van ongeveer 1,0%, gesteund door koopjesjagers in technologie en door hoop op extra Chinese steunmaatregelen. De MSCI-index voor Azië zonder Japan blijft vrijwel onveranderd rond 703 punten, wat laat zien dat de schok vanuit Japan wel voelbaar is, maar niet overal in dezelfde mate wordt ingeprijsd.

Macro en geopolitieke factoren

In de Verenigde Staten daalt de ISM Manufacturing PMI naar 48,2, wat betekent dat de industriële activiteit voor de negende maand op rij krimpt. Nieuwe orders blijven achter en veel bedrijven klagen over hogere importkosten door tarieven. Dit geeft het beeld van een economie die nog wel groeit, maar waarin de industriële sector duidelijk de zwakke schakel is.

In de eurozone is er geen reden tot juichen. De HCOB Manufacturing PMI komt uit op 49,6, onder de neutrale 50-grens. In kernlanden als Duitsland en Frankrijk zakt de indicator zelfs richting 48. Fabrikanten melden dalende orders, oplopende inputkosten en versneld banenverlies. Tegelijkertijd zien beleggers dat de inflatie in de regio rond de 2,1% blijft hangen, dicht bij de doelstelling van de ECB, wat de kans op extra renteverlagingen op korte termijn beperkt.

Geopolitiek staat een nieuwe aanval op Russische energie-infrastructuur centraal. Oekraïne voert een drone-aanval uit op de terminal van de Caspian Pipeline Consortium (CPC) bij Novorossiysk aan de Zwarte Zee, een van de belangrijkste exportpunten voor Kazachse olie. De aanval beschadigt een laadpunt en leidt kortstondig tot verstoring. Moskou spreekt van een “schandalige” aanval op infrastructuur met internationale belangen. De spanningen rond Russische energie-exporten nemen verder toe, al meldt aandeelhouder Chevron dat de eigen ladingen grotendeels doorlopen. De markt ziet vooral een extra risicopremie voor olie, bovenop reeds bestaande zorgen over het Midden-Oosten.

Ook op het diplomatieke toneel is er de nodige beweging. De Verenigde Staten nemen het G20-voorzitterschap over en kondigen aan dat de komende 12 maanden in het teken staan van economische groei, deregulering, energiezekerheid en technologische innovatie. Dat signaal wordt op de markten gelezen als een poging om meer pro-groei beleid te voeren, maar ook als bevestiging dat spanningen binnen het G20-blok groot blijven, nu Washington de vorige voorzitter Zuid-Afrika scherp bekritiseert en zelfs uit de top van 2026 wil weren.

Daarnaast klinkt de waarschuwing van centrale bankiers luider. De belangrijkste toespraak komt uit Japan. BoJ-gouverneur Kazuo Ueda zegt in Nagoya dat de bank bij de vergadering van 19 december expliciet de voor- en nadelen van een renteverhoging zal afwegen. Daarmee zet hij de deur open naar de eerste verdere normalisatie na het beëindigen van de ultra-ruime politiek.

Bedrijfscijfers en koersreacties

Wat bedrijfsnieuws betreft is het geen klassieke cijferdag met de allergrootste namen, maar een paar rapportages trekken wel de aandacht. In de Verenigde Staten presenteert chip- en netwerkspeler Credo Technology Group zijn resultaten. De omzet stijgt naar 268 miljoen dollar, fors boven de analistenverwachting van ongeveer 235 miljoen. De winst per aandeel komt uit op 0,67 dollar, terwijl de markt op 0,49 dollar rekent. Zowel op kwartaal- als jaarbasis is sprake van sterke groei, dankzij de vraag naar snellere verbindingstechnologie voor AI-datacenters. Het aandeel schiet na de cijfers ongeveer 11% omhoog.

In Europa staat Impax Asset Management in de spotlights. De Britse vermogensbeheerder met focus op duurzaamheid ziet de assets under management terugvallen van 37,2 miljard naar 26,1 miljard pond, mede door een uitstroom van 13 miljard pond. De omzet daalt naar 141,9 miljoen pond, een min van 16,6%, en de aangepaste operationele winst zakt met ruim 36% naar 33,6 miljoen pond. De markt had wel zwakkere cijfers verwacht, maar de omvang van de uitstroom schrikt beleggers af. Het aandeel levert iets meer dan 6% in.

Daarbuiten is het vooral ander bedrijfsnieuws dat de koersen beweegt. Een van de smaakmakers is de aankondiging dat Nvidia 2 miljard dollar investeert in EDA-specialist Synopsys. Beleggers zien dit als een manier voor Nvidia om zijn positie in het AI-ecosysteem verder te verstevigen via nauwere samenwerking in chipontwerpsoftware. Synopsys stijgt circa 4,9%, terwijl Nvidia zelf ondanks de nieuwsflow licht lager sluit doordat beleggers winstnemen na een sterke koersrit eerder dit jaar.

In de luchtvaartsector krijgt Airbus een tik. Het bedrijf meldt problemen met fuselagepanelen bij A320-toestellen, bovenop een recent opgelost softwareprobleem. Het aandeel verliest rond 6,5%, wat de DAX extra onder druk zet en de hele Europese industriële sector meeneemt. Defensiewaarden als Rheinmetall, Hensoldt en Renk dalen meer dan 3,5%, mede door winstnemingen na een periode met sterke koersstijgingen in verband met hogere defensiebudgetten.

Onder de individuele grootste dalers op Wall Street vallen de namen Moderna en Coinbase op. Moderna verliest ongeveer 7,0% nadat beleggers zich zorgen maken over de commerciële vooruitzichten van het vaccinaanbod in een wereld met minder acute pandemiedruk. Coinbase daalt rond 5% door de scherpe val van bitcoin en vrees dat lagere handelsvolumes opnieuw op de inkomsten drukken. Bij de winnaars horen, naast Synopsys, ook consumenten- en transportnamen zoals Deckers en J.B. Hunt, die enkele procenten oplopen op beter dan verwachte vooruitzichten.

Inflatie en renteverwachtingen

De kerninflatie in Tokio, een vroege graadmeter voor de landelijke Japanse inflatie, blijft in november op 2,8% jaar op jaar. Dat is ruimschoots boven de 2%-doelstelling van de BoJ. Stijgende voedselprijzen en hogere loonkosten ondersteunen het beeld van hardnekkige prijsdruk, wat de markten ertoe brengt om een renteverhoging in december nadrukkelijk in te prijzen.

In de eurozone bevestigen recente cijfers dat de inflatie in oktober rond 2,1% uitkomt. De markt ziet eerder daardoor voor de rente eerder een lange pauze dan snelle verdere verkrapping of versoepeling.

In de Verenigde Staten ligt de nadruk op verwachtingen. Na de renteverlaging in oktober naar een bandbreedte van 3,75–4,00% speculeren steeds meer banken dat de Federal Reserve al in december opnieuw 25 basispunten zal knippen. Bank of America en J.P. Morgan schuiven hun prognoses naar voren en verwijzen naar afkoelende arbeidsmarktsignalen, een gematigd inflatiebeeld en recent eerder dovish klinkende opmerkingen van Fed-voorzitter Jerome Powell en New York Fed-president John Williams. De marktprijs voor een december-cut loopt op richting bijna 90% kans.

Olie, valuta en edelmetalen

Op de oliemarkt bewegen de prijzen opvallend weinig gegeven de geopolitieke spanningen. WTI-olie sluit rond 59,2 dollar per vat (-0,3%) en Brent rond 63,0 dollar (-0,4%). De markt balanceert tussen enerzijds zorgen over aanbod, onder meer door de aanval op de CPC-terminal bij Novorossiysk en de voortdurende fragiele situatie in het Midden-Oosten, en anderzijds angst voor lagere vraag als de industriële neergang aanhoudt en rentes hoger blijven.

De euro beweegt ten opzichte van de dollar nauwelijks. De referentiekoers ligt rond 1,16 dollar voor 1 euro, een fractie hoger dan eind vorige week.

Bij edelmetalen laten de intraday-bewegingen zien hoe nerveus de markt is. Zilver tikt intraday een record aan rond 58,8 dollar per troy ounce, meer dan een verdubbeling sinds begin dit jaar, voordat een deel van de winst weer wordt ingeleverd. Aan het slot noteert zilver ongeveer 57,8 dollar, ruim 2,2% lager dan vrijdag. Goud beweegt mee, de goudfutures sluiten rond 4.236,7 dollar per ounce, een daling van ongeveer 0,9% op de dag.

Crypto onder druk

In de cryptomarkt krijgt bitcoin een stevige tik. Na een periode waarin de munt nieuwe records testte, valt de koers op maandag terug tot onder 85.000 dollar, voordat een deel van het verlies later weer wordt goedgemaakt. Rond het eind van de handelsdag noteert bitcoin grofweg 86.000 dollar, een daling van ongeveer 7,0% ten opzichte van de vorige dag. Handelaren zien dat strengere regulering in verschillende jurisdicties en een dalende interesse in risicovolle technologieaandelen ook de cryptostemming aantasten. Crypto-gerelateerde aandelen dalen.

Weekbeeld en conclusie

Over de hele linie begint december met een duidelijke reality-check voor beleggers. Na een sterke novembermaand, waarin de S&P 500 per saldo ongeveer 17% hoger staat sinds begin jaar en zowel in de VS als in Europa de indices met een reeks winst­dagen de maand afsluiten, verschuift de aandacht nu naar risico’s. Hardnekkige industriële zwakte, spanningen rond Russische energie-infrastructuur en de mogelijkheid dat Japan als laatste grote economie echt uit het tijdperk van nulrentes stapt.

De VIX-index, veelgebruikte graadmeter van angst op de Amerikaanse aandelenmarkt, beweegt op 1 december omhoog naar ongeveer 17,2, nadat deze eind vorige week nog rond 16,4 stond. Dat wijst op stijgende, maar nog geen extreme nervositeit.