xLight stake bedreiging voor ASML?

datum 2 december 2025

De investering van de Amerikaanse overheid in xLight roept meteen de vraag op of dit de positie van ASML onder druk zet. De VS steken tot $150 miljoen in de startup en nemen daarmee een equity stake die groot genoeg lijkt om de grootste aandeelhouder te worden. Die stap past in de bredere strategie om minder afhankelijk te zijn van buitenlandse leveranciers van kritieke chiptechnologie, en juist dáár raakt xLight een gevoelige snaar. Het bedrijf werkt aan een nieuwe generatie lichtbronnen voor EUV-lithografie, een gebied waar ASML tot nu toe vrijwel volledig domineert.

Strategische technologie

EUV-machines van ASML zijn de ruggengraat van de modernste chips, maar de VS vinden het riskant dat zo’n essentieel onderdeel van hun digitale en defensieve infrastructuur volledig in Europese handen ligt. xLight ontwikkelt een free-electron laser die krachtiger en in potentie efficiënter kan worden dan de huidige lichtbronnen. Dat maakt het voor Washington aantrekkelijk om deze technologie op Amerikaanse bodem te produceren. Hoewel $150 miljoen weinig lijkt naast de €3 à €4 miljard aan jaarlijkse R&D die ASML uitgeeft, is het voor een gespecialiseerde deep-tech startup een enorme duw vooruit.

Bedreiging of kans?

Voor ASML is xLight op korte termijn geen directe vijand. De startup bouwt geen complete lithografiemachine maar richt zich op één cruciale component. Bovendien heeft xLight ASML nodig om de technologie te testen, omdat alleen ASML over de EUV-scanners beschikt die dat mogelijk maken. Toch verandert het landschap. De Amerikaanse overheid wil strategisch minder afhankelijk zijn van één fabrikant. Dat betekent dat een succesvolle doorbraak bij xLight de machtsbalans op langere termijn kan verschuiven, omdat de lichtbron een van de belangrijkste knelpunten in EUV-productie is.

ASML hoeft zich nu nog niet bedreigd te voelen, maar het signaal is duidelijk. De VS willen keuzevrijheid en een eigen troefkaart in de keten.

Kenmerk ASML xLight
Focus Complete EUV-machines Nieuwe EUV-lichtbron
R&D-budget p.j. €3–€4 miljard $150 miljoen startkapitaal
Eigendom Europees VS met overheid als aandeelhouder
Marktpositie Monopolist in EUV Vroege fase R&D-speler
Doel technologie Chips produceren Lichtbron revolutioneren

 

Let op: Dit artikel is informatief en geen beleggingsadvies.